Propolis Nedir?

Propolis nedir? arıların bitki özsuyu ile kendi balmumunu karıştırarak yaptıkları yeşilimsi kahverengi bir yapışkan maddedir. Ancak bal ile propolis aynı şey değildir. Arı, kovanını örtmek için propolis üretir. Bu sayede kendisi ve kovan için hijyeni garanti eder.

Doğada her canlının kendini korumak için çeşitli savunma mekanizmaları vardır.Örneğin; Meyvenin kabuğunda bulunan antioksidanlar onu dış parazitlerden korur. Arılar ayrıca kovanları için propolis üretirler.

Arılar tarafından üretilen propolisin faydalarından haberdar olan insanlar, binlerce yıldır birçok bölgede doğal olarak bulunan propolisin etkilerinden faydalanmıştır. Örneğin; Eski uygarlıklar propolisi iyileştirici özellikleri için, Yunanlılar apseler için, Asurlular enfeksiyonla savaşmak veya iyileşme sürecine yardımcı olmak için ve Mısırlılar mumyalamak için kullandılar.

Propolis İle Bal Arasındaki Farklar

Propolis ile bal arasındaki önemli farklar balın tatlı, saf propolisin ise acı olmasıdır. Arılar genellikle her iki maddeyi de ürettikleri için konu hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyenler “propolis arı sütü” ararlar.Ancak bunlar her biri farklı özelliklere sahip ve farklı amaçlar için kullanılan ürünlerdir.

Propolis Nasıl Anlaşılır?

Propolis nasıl anlaşılır? genel olarak koyu kahverengi bir kütle olmasına rağmen elde edildiği kaynağa göre rengi değişmektedir. Karakteristik bir kokuya sahip olan propolisin içeriği de oldukça zengindir. Yukarıda bahsedildiği gibi, arılar propolis üretmek için bitki özlerini kullandıklarından, bileşimi kovan çevresindeki bitki örtüsüne, iklim koşullarına ve coğrafi bölgelere bağlı olarak değişir.

Farklı propolis türlerinin kimyasal bileşenleri farklılık gösterse de ana etkileri değişmez çünkü arılar propolisi kovanlarını mikrobiyal tehditlerden korumak ve onarmak için üretirler.Yalnızca etkinin yoğunluğu değişebilir.

Ayrıca kullanılan propolisin kalitesinin takdir edilmesi, çevre koşullarının kovan için zararlı olması nedeniyle; Tarım ve veteriner ilaçları, radyoaktif kirlilik, ağır metaller ve endüstriyel kirlilik gibi çevresel risk faktörleri analiz edilmelidir.

Propolis Ne İşe Yarar?

Propolis ne işe yarar? Sorusunun birden fazla cevabı bulunmaktadır. Sadece insanlara değil diğer tüm canlılara da farklı faqrklı faydaları olan propolisin faydaları aşağıdaki gibidir;

  • Antimikrobiyal Etki: Propolis ayrı ayrı antibakteriyel, antiviral, antifungal (antifungal), antiprotozoal (protozoa: tek hücreden oluşan canlı grubu) özelliklere sahiptir. Ayrıca antioksidan, antienflamatuar ve kanser önleyici etkileri olduğu bilinmektedir. Ayrıca karaciğer fonksiyonlarını desteklediği, sinirleri koruduğu, idrar yolu enfeksiyonlarını tedavi etmeye yardımcı olduğu, kalp damar sağlığını desteklediği, kan şekerini düşürdüğü ve göz hastalıklarına karşı koruduğu birçok farklı çalışmada gösterilmiştir.
  • İyileştirici Etkiler: Propolis, antifungal özelliklere sahip (mantarların büyümesini engelleyen) pinocembrine adı verilen bir bileşik içerir. Pinocembrin bir flavonoid türüdür ve flavonoidler bitkilerde bulunan güçlü antioksidanlardır.Aynı zamanda antimikrobiyal ve antiinflamatuar etkileri ile iyileşme sürecini hızlandırmaya yardımcı olur.
  • Herpes Tedavisi: Çalışma, propolis içeren topikal ürünlerin (kremler, merhemler vb.) uygulanmasının uçukların daha hızlı iyileşmesine ve daha az ağrıya neden olduğunu gözlemledi.
  • Bağışıklık sisteminin düzenleyici etkisi: Bağışıklık sistemindeki hücrelerin ana işlevlerinden biri fagositozdur. En basit şekliyle fagositozu, bağışıklık sistemi hücrelerinin vücuda giren bir mikroorganizmayı tanıyıp, doğudan yaklaşarak öldürüp sindirip hücre içine sokması olayı olarak tanımlayabiliriz.

Fagositoz, bağışıklık sisteminin temel ve en önemli basamağıdır.Bu da demek oluyor ki fagositoz aşamasında bir sorun olursa bağışıklık sistemi çökebilir. Bu nedenle bağışıklık sistemini destekleyen pek çok takviye, etin düzgün çalıştığını veya fagositoz fazının hızlandığını gösterir. Propolisin bağışıklık güçlendiricilerden biri olmasının nedeni fagosit aktivitesini artırabilmesidir.

Başka bir çalışmada, propolisin bileşenlerinden biri olan cavocin asit türevlerinin, fagositozu gerçekleştiren ve bağışıklığı destekleyen ana hücreler olan makrofajların hareketini ve çoğalmasını arttırdığı gözlemlenmiştir.

Propolis Nasıl Kullanılır?

Propolis nasıl kullanılır? Diyorsanız bu konu hakkında birkaç öneri vardır. Saf propolis acı bir tada sahip olduğu için besin takviyesi olarak propolis kapsülleri, efervesan propolis ve sıvı propolis hazırlanır. Propolis için de bir üst sınır yoktur.

Birçok çalışma, 70 kg ağırlığındaki bir kişinin propolis kullanmanın yan etkilerini yaşaması için günde 500 mg propolis tüketmesi gerektiğini göstermiştir. Genel olarak önerilen propolis miktarının 1,4 mg/kg olduğuna inanılmaktadır. Bu, 60 kg'lık bir kişi için yaklaşık 84 mg'dır.

Propolis tablet ve kapsülleri, bağışıklık sistemini güçlendirmek ve uyku bozukluklarını ortadan kaldırmak için su ile yutulur; Propolis krem ​​yanık ve küçük yaraların tedavisinde cilde sürülerek kullanılmaktadır.

Sprey şeklinde gelen propolis boğaz enfeksiyonlarını tedavi etmek için boğaza sürülür ve şurubu öksürük ve ağız yaralarında kullanılır. Propolis tozunun en çok balla tüketildiğinde etkili olduğu bilinmektedir. İçeceklere ve yoğurtlara katılarak tüketilebilir. Herhangi bir hastalığı tedavi etmek için propolis kullanmadan önce mutlaka bir doktora danışın ve doktorun belirttiği doz ve sürede kullanın.

Propolis Nasıl Tüketilmelidir?

“Propolis açlığa karşı mı tokluğa karşı mı kullanılır? Propolis nasıl tüketilmelidir?” soruları sıklıkla akla gelmektedir. Acıktığınızda veya tok olduğunuzda propolis kullanabilirsiniz. Pek çok besin takviyesinde olduğu gibi, propolisi düzenli olarak kullanmak önemlidir.

Ayrıca propolisin hiçbir ilaçla etkileşime girmediğini bilmelisiniz8. Bu nedenle C vitamini, bağışıklık sistemini desteklemek için çinko gibi vitamin ve minerallerle güvenle kullanılabilir. Propolis kullanırken dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta da alerjik reaksiyonlardır. Arı ürünlerine alerjiniz varsa propolis kullanmayın.

Ancak propolis kullanmaya başlamadan önce size uygun olan versiyonu bulmak için doktorunuza danışmanızı öneririz.

Propolis Kullanmadan Önce Yapılması Gerekenler

Propolis kullanmadan önce ürünün kullanma talimatını dikkatlice okumalı ve herhangi bir şüpheniz varsa doktorunuza danışmalısınız. Kronik hastalığı olan kişiler de propolis kullanmadan önce doktora danışmalıdır. Propolis kullanmadan önce yapılması gerekenler şunlardır:

  • Propolis’deki bazı doğal bileşenler kanın pıhtılaşmasını yavaşlatabilir. Bu nedenle planlanan operasyon öncesinde propolis ve diğer doğal bitkisel veya tıbbi ürünleri tüketmekten kaçınmalısınız      
  • Bal alerjisi olanların propolis tüketmesi önerilmez       
  • Hamile ve emziren kadınların propolis kullanmadan önce doktorlarına danışmaları son derece önemlidir      
  • Propolis alkol ile birlikte kullanılmamalıdır        
  • Astım gibi solunum yolu hastalıkları olan kişiler propolis kullanmadan önce doktorlarına danışmalıdır. Propolis dahil hiçbir doğal veya bitkisel ürün fazla miktarda tüketilmemelidir