Bronşit ve Zatürre Nedir?

Kronik obstrüktif akciğer hastalığı adı altında değerlendirilen 2 çeşit hastalık vardır. Bu hastalıklardan ilki amfize, amfizem hava yolları'nın duvarlarının yapısının değişmesi sebebiyle görevlerini yerine getirememesi nedeniyle kaynaklanır. Bu yazımızda size bu kategoriye giren ikinci Hastalık olan kronik bronşitten söz etmek istiyoruz.  Bu iki hastalığa obstrüktif denmesinin sebebi havanın akciğerlerde sıkışıp kalması ve dışarı çıkamamasıdır. Kronik bronşitte normalden farklı olarak çok fazla mukus olduğunu unutmamak gerekir. Bu arada hastalığın ismini daha detaylı inceleyecek olursak kronik uzun süreli bronş ise akciğerler ile alakalı anlamına gelir. Medical terimlerde kelimeyi tamamlamak için kullanılan it ekinin de enflamasyon anlamına geldiğini özellikle belirtmek istiyoruz. Yani burada akciğerlerde uzun süreli bir enflamasyon durumundan söz ediliyor. Bu hastalık sırasında akciğerlerin sürekli bir şekilde iriti olduklarını bilmeniz gerekiyor. Bir akciğerin yapısını incelediğimiz zaman, soluk borusunu ve aşağı doğru sağlı sollu sağ ve sol ana bronşlara ayrıldığını daha sonra da bronşçuklara ayrıldığını görebiliriz. Bu yapı hem sağ hem de sol tarafta bulunmaktadır. Akciğerlere kan getiren damarlar ve bu bronşlar birbirlerine çok yakındırlar. Kandan akciğerlere, akciğerlerden de kana gaz geçişi burada gerçekleşir. Akciğerlere giren gaz oksijen ve çıkan ise karbondioksittir. Evet akciğerlerin görevini kısaca böyle özetleyebiliriz burada esas olan şey gaz alışverişi bunu aklınızdan çıkarmayın. Kronik bronşit Hava Yolları'nın mukus yüzünden yapış yapış olması ve zaman zaman tıkanması sonucu ortaya çıkar. Bu arada hava yollarımızda mukus olması normal bir şey hastalandığımızda öksürürken çıkardığımız balgam da buradaki mukustan kaynaklanır Sonuçta mukus vücudumuzun akciğerlerimizi rahatsız eden militanlara karşı oluşturduğu savunma mekanizmasının bir parçasıdır diyebiliriz. Akciğerlerimiz ile bağlantılı olan havayollarının mukusla dolu olması durumunda kan ile akciğerler arasında ileri geri hareket eden havanın geçişi zorlaşacaktır.  Ayrıca Havayolları'nın duvarları daraldığında oksijenin akciğerlere girmesi de zorlaşacaktır.   İşte Problem burada başlıyor.  Bunun Sebeplerine bakacak olursak; Bu durum tabii ki sigara içen insanlar da görülebilir, hava kirliliğinin yüksek olduğu yerlerde yaşayanların egzoz dumanına maruz kalanların ya da alerjisi olanların da akciğerleri sürekli olarak mukus ile dolmaya yatkındır ve kronik bronşit akciğerlerin işte tüm bunlara verdiği bir tepkidir. Kronik bronşit olanlara Türkçe ’ye çevrilmesi mavi şişman, tık nefes ya da mavi baloncuk hastalıklı olarak adlandırılan isimler verilebilir.   Bunun anlamını açıklayacağız şimdi; Yani neden bu insanların mavi olduğu söyleniyor ki; Öncelikle oksijen açısından zengin kan oksijen açısından fakir kana göre daha parlak ve canlı görünür mesela düşünürsek vücutta oksijence zengin kan varsa bu oksijenden yoksun olan kana göre daha parlak ve daha canlı bir kırmızı renkte görünür.  Akciğerlerin görevi neydi bu oksijeni kana ulaştırmak değil mi? Kronik bronşit olan hastaların akciğerlerinde hava yollarını tıkayan mukus sebebiyle kana yeterli oksijeni ulaştıramadıkları için bu kişilerin renkleri sağlıklı insanlara kıyasla biraz soluk ve mavimsidir. Mavilik dudaklarda, göz aklarında, tırnaklarda, hatta eğer oksijen azlığı çok ciddi seviyede ise tende bile kendini gösterebilir O halde mavinin oksijen seviyesinin düşük olduğu anlamına geldiğini rahatlıkla söyleyebiliriz. Sağlıklı insanların kanlarındaki oksijen oranı %90 %100 aralığında iken kronik bronşit hastalarının oksijen seviyesi yüzde seksen %90 aralığındadır. Bazı söylemler kronik bronşit hastalarının vücut şekillerine de göndermede bulunur. Kronik Bronşit rahatsızlığı olan hasta, doğru düzgün nefes alamıyordu yani vücuduna gereken oksijeni sağlayamıyordu öyle değil mi?  Hastamız bu açığı kapamak için kocaman, derin nefesler alacak ve buna bağlı olarak da göğüs hacmi artacaktır. Hastalık kronik bir hastalık olduğu için uzun bir zaman sonra hastanın göğüs yarıçapı gerçekten de genişleyecek ve vücudu adeta şişmiş gibi görünecektir. İşte mavi şişman olarak adlandırılmasının sebebi de budur.   Buna ek olarak akciğerlerde sıkışmış karbondioksiti de unutmamamız lazım. Yazımızın başında obstrüktif demiştik hatırlıyor musunuz? Karbondioksitin akciğerlerde sıkışıp dışarı çıkamaması vücudun genişlemesine katkıda bulunan bir başka etmen olarak karşımıza çıkmaktadır. Hasta dışarıdan bakıldığında balon gibi şişmiş ve hipoksit görünecektir. Oksijen seviyesinin düşük olması anlamına gelen hipoksit kelimesini de şuraya not edelim. Tekrar edecek olursak kronik bronşiti olan kişilerde kandaki oksijen seviyesinin düşük olması daha fazla oksijen alabilmek adına göğüs hacminde artış ve akciğerlerdeki havayı tam olarak dışarı verememe durumu gözlemlenir. Bunlara ilave olarak kronik bronşit hastaları çok kötü öksürük nöbetleri geçirir. Hatta bu öksürük teşhiste kullanılan belirtilerden biridir. Öksürüğün arka arkaya 2 sene boyunca bir sene içinde 3 ay olacak şekilde gözlenmesi gerekir Ayrıca öksürüğe çoğunlukla Mukus ve balgam eşlik eder.  Öksürme eylemi bir refleks olduğu için engellenmesi imkânsızdır. Vücudumuz dış irite edici maddeler ile bu şekilde savaşır. Spazmın, dolayısıyla da öksürüğün derecesi arttığında da kronik bronşit hastalığı baş gösterir.   Kronik bronşit kronik bir hastalık olsa da zaman zaman akut olarak alevlenebilir. Yani dönemsel olarak kötüleştiği görülebilir. Akut alevlenme grip ve soğuk algınlığı gibi enfeksiyonlarda birlikte ortaya çıkar kronik bronşit hastalarının grip aşısı yaptırmaları bu yüzden çok önemlidir. Aynı durum kışın çok soğuk günlerde, soğuk havanın akciğerlere girip hava yollarında spazma yol açması sonucu da ortaya çıkabilir Kısacası akut alevlenmeler zaten iriti olan akciğerleri daha da fazla etkileyerek, ikinci bir etken ortaya çıktığında görünür. Bu dönemlerde mukus seviyesi o kadar artar ki akciğerlerdeki bronşlardan bazıları tamamen tıkanabilir Şimdi size kaçınılmaz olan bir durumdan bahsedeceğiz; Vücudun herhangi bir yerinde bir tıkanıklık oluşmuş ise bu tıkanıklığın arkasında bakteri birikmeye başlar bakteri biriktiğinde ne olur? Tabii ki enfeksiyon. Akciğerlerdeki enfeksiyon zatürreye olarak bilinir. Zatürre bakteriyel ya da virüsler sebebiyle olabilir. Akciğerlerde ve hava kanallarında mukus birikmesi sonucu ortaya çıkan zatürrenin bakteri kaynaklı olma ihtimali daha yüksektir. Obstrüksiyonun yani tıkanıklığın üzerine enfeksiyon geldiği için enfeksiyondan kurtulmak da bir o kadar zorlaşır. Bu rahatsızlıkla saldırgan bir şekilde savaşmak gerekecektir. Bir kez daha tekrarlıyoruz kronik bronşiti olan hastalarda hırıltılı öksürük görülür. Kanlarındaki oksijen seviyesi yeterli olmadığı için vücutta şişmeler meydana gelir yani akciğerlerindeki havayı düzgün bir şekilde dışarı atamayıp derin nefes almaya çalıştıkları içinde göğüs hacimleri artar. Ten renklerinde ilerleyen durumlarda daha soluk bir renge sahip olurlar. Maviye yakın soluk bir renk hakim olur.   Bu konuda neler yapılması gerektiği, Bronşite ne iyi gelir adlı yazımızda açıklanmıştır.