Baş Dönmesi Nedir? Neden Olur?

Baş dönmesinin iyi tanımlanması ve tespit edilmesi gerekmektedir.  Baş dönmeleri bazı hastalıkların ön habercileri olabileceği gibi daha çoklukla ise daha iyi huylu hastalıklara eşlik eden ve bazı kolay önlemler ile tedavi edilebilecek bir durumdur. Bazı durumlarda baş dönmesinin bir hastalık olarak bile tanımlanmasına gerek duyulmamaktadır. %80 Oranında vakalarda baş dönmesinin ikinci gurup olan pek de ciddi olmayan bir sorun olduğu, hatta baş dönmesinin bir hastalık türü olarak bile kabul edilmediği kabulü yapılmaktadır. Baş dönmesi şikâyeti ile uzman bir doktora başvuran kişide gerçek anlamda etrafında bir dönme efekti olup olmadığı ya da kendisinde bir gerçek dönme efekti olup olmadığı sorulan sorulara hastanın cevapları ile tespit edilmektedir. Hasta gerçekten dönme efektine maruz kalıyor mu yoksa sadece kendimi fena hissediyorum, yok ayaklarım yerden kesilir gibi oluyor şeklinde şikayetlerde mi bulunuyor. Bunlar incelenir ve uzman hekim tarafından kişide gerçek bir baş ağrısı olup olmadığına karar verilir. Baş dönmesi tanısı konulmasından sonra baş dönmesi ile ilgili olan tedavi yöntemlerine geçilir. Yani fenalık hissi ile baş dönmesi ayrımının iyi yapılması gerekmektedir. Özellikle kadınlarda B12 vitamini eksikliği ve kansızlık ile düşük tansiyon etmenleri baş dönmesi sebepleri olarak kabul edilmektedir. Demir eksikliği ve B12 vitamini eksikliği çok ciddi baş dönmesi sebeplerindendir. Bunun yanı sıra birçok hasta kliniklere şöyle şikayetler ile gelebilmektedirler.” İşte ben oturuyordum ya da yatıyordum kalkınca aniden başım döndü, bu durumu sık sık yaşamaktayım.” Bu aslında bir hastalık değildir. Tıp uzmanlarınca bunun açıklanması yerçekimi ile tansiyon arasında meydana gelmekte olan bir ani hareketlenme sonucunda oluşan durumdur. Ani kalkma ve hareketlenme nedeniyle yerçekimi etkisi ile kan akımının ani değişikliği nedeniyle vücudun üst kısmına giden kanda bir azalma olması sonucunda meydana gelmektedir bu tip baş dönmeleri. Burada meydana gelen durum göreceli olarak bir düşük tansiyon oluşmasıdır. Meydana gelen bu ani düşük tansiyon sebebi ile baş dönmeleri meydana gelebiliyor ve birkaç saniye süren bu baş dönmeleri kişi tarafından yaşanabiliyor. Bu hastalık kategorisine bile alınmayacak olan aslında fizyolojik bir durumdur. Bu tip şikayetler ile gerçek anlamda bazı hastalıkların ön habercisi olabilecek olan baş dönmelerini birbirinden iyi ayırmak gerekmektedir. Uzman hekim kontrol ve testlerinden sonra bazı tedavilerin uygulanması baş dönmesi nedenlerini ortadan kaldırabilecek ve baş dönmesi rahatsızlığından kurtulmamızı gerçekleşebilecektir.  

Baş Dönmesi Tanı ve Tedavisi Nasıl Yapılır?

Gerçek anlamda hastalık olarak adlandırılabilecek baş dönmeleri ise bağlı oldukları sistemlere göre iki türe ayrılabilirler. Bunlar sinir sistemine beyne bağlı baş dönmeleri ve kulağa bağlı olan baş ağrılarıdır. Merkezi sinir sistemine bağlı beyin ile ilgili olan baş dönmeleri genel olarak nörolojinin ve beyin cerrahisinin alanlarına girmektedir. Kulağa bağlı olan baş dönmeleri ile de kulak burun boğaz uzman hekimleri ilgilenmektedirler.  Bu tip hastalık olarak kabul edilen baş dönmelerinin önemsenmesi ve kesinlikle ilgili hekimler tarafından tetkik edilmesi gerekir. Merkezi sinir sistemi ya da beyin ile ilgili baş dönmesinin tetkiki çok önemlidir. Bu durumda beyne basınç uygulamakta olan bir hastalığın belirtisi olarak baş dönmesi meydana gelmiş olabilir. Ayrıca bir kitlenin oluşmuş olması dolayısıyla da baş dönmesi meydana gelmiş olabilir. Zaman zaman hastalara tanı konulurken, hasta şikayetleri de göz önüne alındığında, kulak kaynaklı oluşan baş dönmeleri ile sıklıkla karıştırılan boyun bölgesinde beyne giden damarlarda oluşan plaklar nedeniyle kendini gösteren baş dönmeleri mevcuttur. Bu konuların birbirinden ayrıştırılarak gerçek tanının konulması ve tedavi yöntemlerinin bunlara göre belirlenip, uygulanması çok önemlidir.    Bu durum damarlarda plak oluşumu, damarların daralması ve kan akımının bozulması nedeniyle baş dönmelerine sebep olmaktadır. Bu yüzden bu tip meydana gelen baş dönmelerinden kurtulmak için altında yatan bu gerçekliğin tespit edilmesi ve bu durumun ortadan kaldırılması gerekmektedir. Bu tip hastalıkların   genellikle ilerleyen yaşlarda baş dönmesi ile ilgili belirtiler verdiği gözlemlenmiştir. Bu yüzden belirli bir yaşın üzerindeki büyükler çocukları ve çevresindeki kişiler tarafından sıklıkla kontrol edilmeliler ve bu tip baş dönmelerine maruz kaldıkları görülür ise en yakın sağlık birimine yönlendirilmeleri sağlanmalıdır. Kulağa bağlı baş dönmeleri adından da anlaşılacağı gibi kulak burun boğaz uzman hekimlerinin ilgilendiği bir hastalık durumudur. Bu kulak kaynaklı baş dönmeleri nörolojik kaynaklı, merkezi sinir sistemine bağlı baş dönmelerine göre daha ağır bir baş dönmesi şikâyeti ile hastalar kliniklere başvurmaktadırlar.  Bu tip baş dönmelerinde hastanın şikayetlerinin baş dönmesinin yanında sıklıkla bulantı ve kusma olduğu görülmektedir. Baş dönmesinin yanında hissedilen bu bulantı ve kusma şikayetleri yanı sıra hastanın gözünü açamayacak kadar kendini yorgun hissetmesi ve gözlerini açamayacak kadar dinlenme hissi de şikayetleri arasında yer almaktadır. Baş dönmesini incelediğimizde gerçekten etraftaki nesnelerin dönmekte odluğunun ve aynı efekti kişinin kendisinde de hissettiğinin bir gerçek olduğunu tespit edebiliriz. Sanki etrafında gerçekten bir deprem oluştuğu gibi bir hisse kapılmaktadır kişi.   Bunun en önemli sebepleri kulakta bulunan kristal yapılardır. Bu kristaller vücudumuzun en önemli denge unsurlarından kabul edilirler. Bu iç kulakta bulunan kristal yapılar vücudumuzun özellikle de başımızın ani hareketlerinde uyumlu olarak çalışmaktadırlar. Vücut ve baş hareketlerinde bunlar adeta birer sarkaç vazifesi görerek aksi yönde bir hareket sağlayarak vücut dengesinin sağlanmasına yardımcı olurlar. Kişinin belli bir dengede kalmasını sağlarlar. Hastaların sağa döndüm ya da sola döndüm birden başım çok şiddetli bir şekilde döndü diye şikâyetlerde bulunmalarının sebebi işte bu kulak kristallerinin görevlerini tam olarak yapamamasından kaynaklanabilmektedir. Tıpta bu duruma pozisyona bağlı meydana gelen baş dönmeleri adı verilmektedir. Bu yarım daire kanalları iç kulak ile ilgili bir oluşumdur. Genelde tedavi edilmeseler bile 15 gün ile 1 ay içerisinde kristallerin tekrar yerine oturmalarıyla kendiliğinden düzelmektedir. Eğer tanı uzman bir kulak burun boğaz uzmanı tarafından net bir şekilde konulmuş ise, bazı ilaç tedavileri ile kişinin baş dönmesinden kurtulması sağlanabilmektedir. Uzman bir hekim tarafından yapılabilecek bir manevra ile de bu kristaller yerlerine oturtularak baş dönmesi tedavisi anında da yapılabilmektedir. Bu baş döndürücü dünyada yaşamanın bedellerinden birisi de baş dönmesidir.  Baş dönmesinin nedenlerini iyice tespit ederek, tedavisini uygun şartlarda ve uzman hekimler sayesinde yaparsak, daha sağlam bir şekilde dünyaya ve hayata tutunabilir ve daha sağlıklı bir hayat sürebiliriz. Bu konuda kulaktan dolma bilgiler ile değil uzman hekimler tarafından yapılan tanı ve tedavi yöntemlerinin uygulanmasının önemli olduğunu tekrar belirtmek isteriz. Dünya dönüyor olsa da biz ona sıkı sıkı tutunalım ve baş dönmelerinden kurtulalım. Kalın sağlıcakla.